Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to premise

  • 1 prō-pōnō

        prō-pōnō posuī, positus, ere,    to put forth, set forth, lay out, place before, expose to view, display: vexillum, Cs.: manūs, caput, O.: ediscendos fastos populo: in publico epistulam.—Fig., to set before the mind, propose, imagine, conceive: tibi duos reges: ad imitandum mihi exemplar: eam (vitam) ante oculos vestros: condicio supplici in bello timiditati militis proposita: vim fortunae animo, L.—To point out, declare, represent, report, say, relate, set forth, publish: rem gestam, Cs.: quid dicturus sit: quaestionem, put, N.: viros notissimos, adduce: de Galliae moribus, Cs.: quod antea tacuerat, esse nonnullos, quorum, etc., Cs.— To offer, propose: fidem venalem, expose for sale: nullo praemio proposito: pugnae honorem, V.: tenesmos, cui remedia proponebantur, were prescribed, N.—To threaten, denounce: cui cum mors proponeretur: iniuriae propositae a Catone: mortem sibi ante oculos, L.—To purpose, resolve, intend, design, determine: iter a proposito (itinere) diversum, Cs.: cum id mihi propositum initio non fuisset, I had not intended it: mihi nihil erat propositum ad scribendum, I had no special occasion to write: ordo propositus dignitati, designed for men of worth: neque propositum nobis est hoc loco (laudare), etc., I am resolved: cum mihi proposuissem, ut animos commoverem: propositum est, ut, etc., the design is.—In logic, to premise, state a premise, assume.

    Latin-English dictionary > prō-pōnō

  • 2 propono

    prō-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3, v. a., to put or set forth, to set or lay out, to place before, expose to view, to display (class.).
    I.
    Lit.:

    proponere vexillum,

    Caes. B. G. 2, 20:

    pallentesque manus, sanguineumque caput,

    Ov. Tr. 3, 9, 30:

    i puer et citus haec aliquā propone columnā,

    Prop. 3 (4), 23, 23:

    aliquid venale,

    to expose for sale, Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78; cf. Suet. Ner. 16:

    geminum pugnae proponit honorem,

    proposes, offers, Verg. A. 5, 365:

    singulis diebus ediscendos fastos populo proposuit,

    Cic. Mur. 11, 25:

    legem in publicum,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    in publico epistulam,

    id. Att. 8, 9, 2; id. Pis. 36, 88:

    vectigalia,

    to publish, publicly advertise, Suet. Calig. 41:

    oppida Romanis proposita ad copiam commeatūs,

    Caes. B. G. 7, 14:

    ne quid volucre proponeretur, praeter, etc.,

    should be served up, Plin. 10, 50, 71, § 139 (al. poneretur).—
    II.
    Trop.
    A.
    To set before the eyes, to propose mentally; to imagine, conceive:

    propone tibi duos reges,

    Cic. Deiot. 14, 40:

    aliquid sibi exemplar,

    id. Univ. 2:

    sibi aliquem ad imitandum,

    id. de Or. 2, 22, 93:

    vos ante oculos animosque vestros... Apronii regnum proponite,

    id. Verr. 2, 3, 23, § 58:

    eam (vitam) ante oculos vestros proponite,

    id. Sull. 26, 72:

    condicio supplicii in bello timiditati militis proposita,

    id. Clu. 46, 129; 56, 154; 12, 42:

    vim fortunae animo,

    Liv. 30, 30:

    spem libertatis,

    Cic. Rab. Perd. 5, 15:

    nihil ad scribendum,

    id. Att. 5, 10, 4.—
    B.
    To expose:

    omnibus telis fortunae proposita est vita nostra,

    Cic. Fam. 5, 16, 2:

    tabernis apertis proposita omnia in medio vidit,

    Liv. 6, 25, 9.—
    C.
    To point out, declare, represent, report, say, relate, set forth, publish, etc. (cf.:

    indico, denuntio): ut proponat, quid dicturus sit,

    Cic. Or. 40, 137; id. Brut. 60, 217:

    extremum illud est de iis, quae proposueram,

    id. Fam. 15, 14, 6:

    contione habitā, rem gestam proponit,

    Caes. B. G. 5, 50:

    in exemplum proponere,

    Quint. 7, 1, 41; 12, 2, 27.—With de:

    de Galliae Germaniaeque moribus, et quo differant eae nationes inter se,

    Caes. B. G. 6, 11.—With object-clause:

    quod ante tacuerat, proponit, esse nonnullos, quorum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 17:

    cui (morbo) remedia celeria faciliaque proponebantur,

    were proposed, suggested, believed to be efficient, Nep. Att. 21, 2.—
    D.
    To offer, propose as a reward:

    Xerxes praemium proposuit, qui invenisset novam voluptatem,

    Cic. Tusc. 5, 7, 20:

    populo congiarium, militi donativum,

    Suet. Ner. 7.—
    2.
    In a bad sense, to threaten, denounce:

    cui cum publicatio bonorum, exsilium, mors proponeretur,

    Cic. Planc. 41, 97:

    injuriae, quae propositae sunt a Catone,

    id. Fam. 1, 5, b, 2:

    contentiones, quae mihi proponuntur,

    id. Att. 2, 19, 1:

    improbis poenam,

    id. Fin. 2, 17, 57:

    damnationem et mortem sibi proponat ante oculos,

    Liv. 2, 54, 6; Just. 16, 5, 2.—
    E.
    To lay before, to propose for an answer: aliquam quaestionem, Nep Att. 20, 2:

    aenigma,

    Vulg. Ezech. 17, 2.—
    F.
    To purpose, resolve, intend, design, determine:

    consecutus id, quod animo proposuerat,

    Caes. B. G. 7, 47:

    cum id mihi propositum initio non fuisset,

    I had not proposed it to myself, had not intended it, Cic. Q. Fr. 1, 1, 6.— With inf.:

    neque propositum nobis est hoc loco (laudare), etc.,

    I am resolved, Cic. Brut. 6, 25.—With ut:

    propositum est, non ut eloquentiam meam perspicias, sed ut,

    the design is, Cic. Brut. 92, 318.—
    G.
    To say or mention beforehand (post-Aug.), Col. 8, 17, 8.—
    2.
    To state the first premise of a syllogism:

    cum proponimus,

    Cic. Inv. 1, 39, 70; 1, 40, 72.—
    H.
    To impose (post-class.):

    novam mihi propono dicendi legem,

    Mamert. Genethl. 5.—Hence, prōpŏsĭtum, i, n.
    A.
    A plan, intention, design, resolution, purpose (class.):

    quidnam Pompeius propositi aut voluntatis ad dimicandum haberet,

    Caes. B. C. 3, 84:

    assequi,

    to attain, Cic. Fin. 3, 6, 22:

    est enim propositum, ut iratum efficiat judicem,

    id. Part. 4, 14:

    tenere,

    to keep to one's purpose, Nep. Eum. 3, 5; Liv. 3, 41, 4; Caes. B. C. 1, 83; 3, 42; 64:

    propositum peragere,

    Nep. Att. 22, 2:

    tenax propositi,

    Hor. C. 3, 3, 1: in proposito manere. Suet. Gram. 24:

    reprehendendi habere,

    Plin. Ep. 9, 19, 7:

    omne propositum operis a nobis destinati,

    Quint. 2, 10, 15; 2, 19, 1; 12, 9, 14.—
    B.
    The first premise of a syllogism, Cic. de Or. 2, 53, 215; Sen. Q. N. 1, 8, 4.—
    2.
    An argument: nam est in proposito finis fides, Cic. Part. 3, 9.—
    3.
    The main point, principal subject, theme:

    a proposito declinare aliquantulum,

    Cic. Or. 40, 137:

    egredi a proposito ornandi causā,

    id. Brut. 21, 82:

    a proposito aberrare,

    id. Fin. 5, 28, 83:

    redire ad propositum,

    id. de Or. 3, 53, 203:

    ad propositum revertamur,

    id. Off. 3, 9, 39:

    a proposito aversus,

    Liv. 2, 8, 8:

    propositum totius operis,

    Sen. Ep. 65, 4 sq.; 65, 8:

    vitae,

    Cels. 5, 26, 6:

    meum,

    Phaedr. 1, 5, 2:

    tuum,

    Sen. Ep. 68, 3.—
    C.
    A way, manner, or course of life ( poet. and post-Aug.):

    mutandum tibi propositum est et vitae genus,

    Phaedr. prol. 3, 15:

    vir proposito sanctissimus,

    Vell. 2, 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > propono

  • 3 ad-sūmō (ass-)

        ad-sūmō (ass-) sūmpsī, sūmptus, ere,    to take to oneself, receive: socios, L.: dignos, H.: umeris alas, O.: eos in societatem, L.: sacra Cereris de Graeciā: socius adsumitur Scaurus, S.: voluptas adsumenda est: equus pugnae adsumit amorem, gathers, O.: laudem sibi: Adsumptum patrem fateri, i. e. falsely claimed, O.—To take besides, obtain in addition: pennas, O.: Butram tibi, invite besides, H.: ventis alimenta, to gather for, O.: ne qui (socii) postea adsumerentur, L.—Fig., to take in addition, add to: dicendi copiam: robora, grow in strength, O.—In logic, to state the minor premise. —In gramm.: Adsumpta verba, epithets.

    Latin-English dictionary > ad-sūmō (ass-)

  • 4 adsūmptiō (ass-)

        adsūmptiō (ass-) ōnis, f    [adsumo], acceptance, adoption.—In logic, the minor premise.

    Latin-English dictionary > adsūmptiō (ass-)

  • 5 at

       at or    (rarely) ast, conj, but (introducing a contrast to what precedes).    I. In a transition, but, but on the other hand, but meanwhile: comminus pugnatum est; at Germani impetūs gladiorum exceperunt, Cs.: alius alii varie... At Cato, etc., S.: paret Amor dictis... At Venus, etc., V.: appellatus est Atticus... At ille... respondit, N.: At regina, etc., V.—Sometimes at simply emphasizes a word: Bellona, si hodie nobis victoriam duis, ast ego templum tibi voveo, I for my part, L. — Esp., interrupting the thought: metuebat. At hunc liberta divisit, etc., H.: dapibus epulamur opimis. At subitae adsunt Harpyiae, V.: at quem ad modum corrupisti?: at quam caeca avaritia est!: huc armati tendunt; at tu, pater deūm, hinc arce hostes, L.—After a negative clause, at sometimes introduces a qualification (a contradiction would require sed or verum): non placet Antonio; at placuit Servilio, and yet: quoniam... at tu tuo supplicio doce, etc., yet at least, L.: si te nulla movet... imago, At ramum agnoscas, V.—Esp., after si, etc., introducing a qualification, but yet, nevertheless, yet: quod si se abstulerunt, at exemplum reliquerunt: si oblivisci non possumus, at tacere: quod si nihil relinquitur... at ego ad deos confugiam, L.—Introducing a minor premise, but (it is also true that), now: at nemo sapiens est nisi fortis, ergo, etc.—Repeated with emphasis: si non virtute... at sermone, at humanitate eius delectamini: at est bonus, at tibi amicus, at, etc., H.—Beginning a discourse: At o deorum quicquid... Quid iste fert tumultus? H.—    II. Introducing a direct opposition, but, but on the contrary: iste civis Romanos (coluit)? at nullis infestior fuit: brevis vita... at memoria sempiterna: ut videre piratum non liceret? At contra... hoc iucundissimum spectaculum, etc.: illi delubra decorabant... at hi contra, S.: apud nos... At apud illos e contrario, N.: at etiam sunt qui dicant, but there are even some, etc.: an sine me ille vicit? At ne potuit quidem, but it was not even possible: esto, nihil laudis adeptus est... at vero, etc., but assuredly.—Introducing an objection: quid tandem te impedit? Mosne maiorum? At persaepe, etc., i. e. surely not, for, etc.: at non est tanta... credo, sed, etc., but, it will be urged: at valuit odium, fecit iratus... Quid, si, etc., but, it may be said, etc.—Strengthened by enim or enim vero, but indeed, but surely: at enim non fuit ab Oppianico constitutus, but no, for (it is objected), etc.: At enim vero nemo de plebe consul fuit, but most assuredly, it is objected, L.—In an ironical objection: at vero Pompei voluntatem a me alienabat oratio mea: At, puto, non ultro... Me petiit? O.
    * * *
    but, but on the other hand; on the contrary; while, whereas; but yet; at least

    Latin-English dictionary > at

  • 6 prae-dīcō

        prae-dīcō dīxī, dictus, ere,    to say before, premise: hoc primum tibi, T.: haec eo mihi praedicenda fuerunt, ut, etc.—To foretell, predict, forebode: defectiones solis: nihil adversi accidit non praedicente me, that I had not predicted: malum hoc nobis De caelo tactas memini praedicere quercūs, V.—To advise, warn, admonish, charge, command: moneo, praedico, ante denuntio: unum illud tibi Praedicam, V.: ita enim medicus praedixerat, had prescribed, Cu.: Pompeius suis praedixerat, ut, etc., Cs.: ei visa Iuno praedicere, ne id faceret.—To appoint, fix: reo diem, Ta.

    Latin-English dictionary > prae-dīcō

  • 7 (prae-for)

        (prae-for) fātus, ārī, dep.,    to say beforehand, utter in advance, premise, preface: in parte operis mei licet mihi praefari, quod, etc., L.: quae de deorum naturā praefati sumus, etc.: arcana se et silenda adferre praefatus, Cu.: honorem, i. e. to begin by saying, ‘I speak with deference:’ Talia praefantes, foretelling, Ct.—To utter a preliminary prayer, address in prayer beforehand: maiores nostri omnibus rebus agendis Quod bonum, faustum, felix fortunatumque esset, praefabantur: carminibus, say in verse beforehand, L.—To invoke: divos, V.

    Latin-English dictionary > (prae-for)

  • 8 prae-pōnō

        prae-pōnō posuī, positus, ere,    to place in front, put upon, affix: aedibus vestibula: fronti olivam, i. e. crown, H.—To put before, place first: versūs in primā fronte libelli, O.: ultima primis, H.: pauca praeponam, premise.—To set over, make commander, intrust with, appoint, depute: alqm bello praedonum: sinistro cornu Antonium, Cs.: quaestorem Caelium provinciae, appointed governor: negotio, charge with: navibus, appoint admiral: toti officio maritimo praepositus, superintendent of all marine affairs, Cs.: sacerdos oraculo praeposita, presiding over: custos Praepositus sancto loco, made keeper of, O.—Fig., to set before, prefer: se alteri, T.: salutem rei p. vitae suae: me Mazaeo generum, Cu.

    Latin-English dictionary > prae-pōnō

  • 9 prōpositum

        prōpositum ī, n    [P. n. of propono], that which is proposed, a plan, intention, design, resolution, purpose: quidnam propositi haberet, Cs.: adsequi, to attain: propositum tenere, L.: peragere, N.: tenax propositi, H.— An aim, main point, principal subject, theme: ut declinet a proposito: egredi a proposito ornandi causā: ad propositum revertamur: a proposito aversus, L.: Mutandum tibi propositum est et vitae genus, plan of life, Ph.—In logic, the first premise, C.— Inrhet., a general principle.
    * * *
    intention/purpose/objective; resolution/design/plan; mode/manner/way of life/conduct, practice; proposition; decree; issued summons

    Latin-English dictionary > prōpositum

  • 10 sūmptiō

        sūmptiō ōnis, f    [sumo], a taking.—Fig., in logic, an assumption, major premise.

    Latin-English dictionary > sūmptiō

  • 11 adsumptio

    adoption; acquisition, assumption, claim; minor premise; introduction (point)

    Latin-English dictionary > adsumptio

  • 12 assumptio

    adoption; acquisition, assumption, claim; minor premise; introduction (point)

    Latin-English dictionary > assumptio

  • 13 intendo

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intendo

  • 14 intense

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intense

  • 15 intensus

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intensus

  • 16 intentio

    intentĭo, ōnis, f. [intendo], a stretching out, straining, tension.
    I.
    Lit.:

    corporis,

    Cic. Tusc. 1, 10, 20:

    nervorum,

    Col. 6, 6:

    vocis,

    Plin. 28, 4, 14, § 53:

    aëris,

    Gell. 5, 16, 2:

    intentionem aëris ostendent tibi inflata,... quid enim est vox nisi intentio aëris?

    Sen. Q. N. 2, 6, 3:

    et remissio motus,

    Gell. 18, 10:

    vultus,

    Tac. A. 16, 34.—
    B.
    Increase, augmentation:

    doloris,

    Sen. Ep. 78, 7:

    ve particula tum intentionem significat, tum minutionem,

    Gell. 16, 5, 5.—
    II. A.
    Exertion, effort:

    animus intentione sua depellit pressum omnem ponderum, opp. remissio,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54:

    animi,

    id. ib. 2, 27, 65:

    cogitationum,

    id. ib. 4, 2; id. Inv. 2, 14, 46:

    tantum curae intentionisque,

    Plin. Ep. 2, 10, 5:

    ut libertatem revoces,

    id. Pan. 78 med.:

    ad intentiones capiendas habiliores,

    Gell. 15, 2, 5.—
    B.
    Attention, application to any thing:

    lusūs,

    to play, Liv. 4, 17:

    intentionem alicui accommodare,

    Sen. Ep. 113, 3:

    avocare ab intentione operis destinati,

    Quint. 10, 3, 23:

    rerum,

    id. 6, 3, 1:

    rei familiaris,

    Plin. Ep. 1, 3, 2.—
    C.
    A design, purpose, intention:

    haec intentio tua ut libertatem revoces,

    Plin. Pan. 78:

    defuncti,

    Dig. 34, 1, 10; Ambros. de Jos. Patriarch. 11, 52; Aug. c. Mendac. 18.—
    D.
    A charge, accusation:

    intentio adversariorum,

    Cic. Inv. 2, 43, 125:

    judiciale genus officiis constat duobus, intentionis ac depulsionis,

    Quint. 3, 9, 11; 7, 1, 9.— Hence,
    2.
    Esp., law t. t., that part of the formula or instruction given by the prætor to the court, setting forth the judgment or relief prayed for by a plaintiff in his complaint (cf. Sanders, Inst. of Just. introd. p. 65 sqq.):

    intentio est ea pars formulae qua actor desiderium suum concludit,

    Gai. Inst. 4, 41; 44 sq.;

    53 sq.: cum petitor intentionem suam perdiderit,

    Dig. 10, 4, 9, § 6: quod intentionis vestrae proprias afferre debeatis probationes, Vet. Consult. 6, 14 Huschke.—
    E.
    The first or major premise in a syllogism:

    ita erit prima intentio, secunda assumptio, tertia conexio,

    Quint. 5, 14, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > intentio

  • 17 nempe

    nempe (often nĕmpĕ in Plaut., e. g. Mil. 906, 922; Trin. 328, 427, etc.; cf. Ter. Phorm. 2, 1, 77), conj. [nam and enclitic pe; cf.: prope, quippe, quis-p-iam, etc.].
    I.
    Prop., in strengthening or confirming an assertion, as that which cannot be disputed, indeed, certainly, without doubt, to be sure, assuredly (cf.: nimirum, scilicet).
    1.
    In laying down a premise or conclusion: non istam dicit voluptatem. Dicat quamlubet: nempe eam dicit, in quā virtutis nulla pars insit, he certainly does speak of that, etc., Cic. Tusc. 3, 20, 49:

    nempe incomposito dixi pede currere versus Lucili,

    Hor. S. 1, 10, 1:

    nempe enim duo genera materiarum apud rhetores tractantur,

    Tac. Dial. 35; Lucr. 1, 385; Cic. Fl. 37, 91; id. Fin. 4, 15, 41:

    si... necesse est, nempe sequitur ut, etc.,

    Quint. 3, 8, 23.—
    2.
    (Esp. in colloq. lang.) In summing up or explaining another's meaning, no doubt, certainly, I am sure: nempe illum dicis cum armis aureis, you doubtless mean, etc., Plaut. Mil. 1, 1, 16: nempe huic dimidium dicis, dimidium domi? St. Nempe sicut dicis, id. Aul. 2, 4, 14; id. Curc. 1, 1, 41.—
    3.
    In stating a notorious or obvious fact or truth, certainly, of course, beyond question:

    nempe ego mille meo protexi pectore puppes, i. e. as everybody knows,

    Ov. M. 13, 93:

    nempe tulit fastus (Medea), ausa rogare prior,

    Prop. 5, 5, 42; Hor. Ep. 1, 10, 22:

    pater est mihi nempe biformis,

    Ov. M. 2, 663; Cic. Phil. 12, 11, 26.—
    II.
    Transf.
    1.
    In questions, to ask a more precise or emphatic statement of something already said (cf. I. 2. supra):

    Quid ais? Nempe tu illius servos es?

    Plaut. Ps. 4, 7, 73:

    nempe hic tuus est?

    really? id. Rud. 4, 4, 13: St. Vivunt, valent. Ch. Nempe uterque? do you mean? id. Trin. 4, 3, 67:

    nempe negas ad beate vivendum satis posse virtutem?

    Cic. Tusc. 5, 5, 12; id. Brut. 3, 14.—
    2.
    In replies, certainly, obviously, of course, Plaut. Mil. 4, 4, 26:

    Pompeii tertius consulatus in quibus actis constitit? Nempe in legibus,

    Cic. Phil. 1, 7, 18:

    in quā (urbe) tandem hoc disputant? Nempe in eā, etc.,

    id. Mil. 3, 7; Quint. 10, 2, 4; 12, 2, 16; Pers. 2, 70.—
    3.
    Ironically, forsooth, namely, to be sure: respice oh mi lepos! Cl. Nempe ita uti tu mihi es, Plaut. Cas. 2, 3, 18:

    at avus nobilis. Tuditanus nempe ille, etc.,

    Cic. Phil. 3, 6, 16: dat mihi filiam suam;

    nempe quam alicui servorum ejus nupturam,

    Curt. 4, 11, 20; Tib. 2, 3, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > nempe

  • 18 praedico

    1.
    prae-dĭco, āvi, ātum, 1, v. a.
    I. A.
    Lit., of a public crier:

    ut praeco praedicat,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

    auctionem praedicem, ipse ut venditem,

    id. Stich. 1, 3, 41; cf.:

    si palam praeco praedicasset,

    Cic. Verr. 2, 3, 16, § 40; Cic. Quint. 15, 50; id. Off. 3, 13, 55; id. Fam. 5, 12, 8.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to make publicly known, to announce, proclaim, to say, relate, state, declare (syn.:

    moneo, ante denuntio,

    Cic. Verr. 1, 12, 36; 1, 15, 43;

    class.): audes mihi praedicare id, Domi te esse?

    Plaut. Am. 2, 1, 11:

    vera praedico,

    id. ib. 3, 2, 20:

    aliam nunc mihi orationem despoliato praedicas, atque olim,

    you tell a different story, speak another language, id. As. 1, 3, 52:

    utrum taceamne an praedicem?

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    si quidem haec vera praedicat,

    id. And. 3, 1, 7.—With obj.-clause:

    qui ingenti magnitudine corporum Germanos esse praedicabant,

    Caes. B. G. 1, 39; Sall. C. 48, 9; Caes. B. C. 3, 106, 4:

    barbari paucitatemque nostrorum militum suis praedicaverunt,

    reported, id. B. G. 4, 34:

    injuriam in eripiendis legionibus praedicat,

    displays, id. B. C. 1, 32, 6:

    ut praedicas,

    as you assert, Cic. Cat. 1, 9, 23:

    quod mihi praedicabas vitium, id tibi est,

    that you attribute to me, Plaut. Am. 1, 1, 249:

    avus tuus tibi aediliciam praedicaret repulsam,

    would tell you of the repulse that P. Nasica suffered respecting the edileship, Cic. Planc. 21, 51.—
    2.
    In partic., to praise, laud, commend, vaunt, extol (syn.: laudo, celebro); constr. with aliquid ( de aliquo), de aliquā re, and absol., Plaut. Merc. 2, 2, 18:

    quid ego ejus tibi nunc faciem praedicem aut laudem?

    Ter. Eun. 3, 5, 17:

    beata vita glorianda et praedicanda est,

    Cic. Tusc. 5, 17, 50; Plin. 19, 4, 19, § 57:

    aliquid miris laudibus,

    id. 25, 5, 18, § 40; 13, 24, 47, § 130; Plin. Ep. 1, 14, 10; Plaut. Trin. 2, 2, 54.—With obj.-clause:

    Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant,

    Caes. B. G. 6, 17:

    quae de illo viro Sulla, quam graviter saepe praedicaverunt!

    Cic. Phil. 11, 13, 33:

    qui possit idem de se praedicare, numquam se plus agere, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 27; cf. id. Pis. 1, 2.—With de aliquā re:

    qui de meis in vos meritis praedicaturus non sum,

    Caes. B. C. 2, 32.— Absol.:

    qui benefacta sua verbis adornant, non ideo praedicare, quia fecerint, sed, ut praedicarent, fecisse creduntur,

    Plin. Ep. 1, 8, 15:

    verecundia in praedicando,

    Tac. Agr. 8 fin.
    3.
    To preach the gospel (eccl. Lat.):

    evangelium,

    Vulg. Matt. 4, 23:

    baptismum,

    id. Marc. 1, 4; absol., id. Matt. 4, 17 et saep.—
    II.
    For praedicere, to foretell, predict (eccl. Lat.):

    persecutiones eos passuros praedicabat,

    Tert. Fug. in Persec. 6; so,

    persecutiones praedicatae,

    id. ib. 12.
    2.
    prae-dīco, xi, ctum, 3, v. a., to say or mention before or beforehand, to premise.
    I.
    In gen. (mostly post-Aug.; cf.

    praefor),

    Ter. And. 4, 4, 54:

    hoc primum in hac re praedico tibi,

    id. ib. 1, 1, 19:

    Davus dudum praedixit mihi,

    id. ib. 5, 1, 21; 1, 2, 34; Quint. 4, 2, 57:

    tria, quae praediximus,

    have mentioned before, id. 3, 6, 89; 2, 4, 24:

    praedicta ratio,

    id. 8, 6, 52: ratio ejus in medicinā similis praedictis. Plin. 33, 13, 37, § 136; Plin. Ep. 4, 14, 8.—
    II.
    In partic.
    A.
    To foretell, predict; to forebode (class.):

    defectiones solis et lunae multo ante praedicere,

    Cic. Sen. 14, 49; so,

    eclipsim,

    Plin. 2, 12, 9, § 53:

    futura,

    Cic. Div. 1, 1, 2; Petr. [p. 1417] 137 fin.:

    nihil adversi accidit non praedicente me,

    that I had not predicted, id. Fam. 6, 6:

    aliquid,

    Sen. Q. N. 2, 32, 5:

    malum hoc nobis De caelo tactas memini praedicere quercus,

    Verg. E. 1, 17:

    hos luctus,

    id. A. 3, 713.—
    B.
    To give notice or warning of, to appoint, fix (mostly post-Aug.), Naev. ap. Non. 197, 16:

    ubi praetor reo atque accusatoribus diem praedixisset,

    Tac. A. 2, 79:

    praedictā die,

    id. ib. 11, 27:

    insula Batavorum in quam convenirent praedicta,

    id. ib. 2, 6; cf. Plin. 10, 23, 31, § 61:

    praedicta hora,

    Suet. Claud. 8.—
    C.
    To say what one should do, to advise, warn, admonish, inform, charge, command (class.; syn.: praecipio, moneo); usually constr. with ut or ne:

    Pompeius suis praedixerat, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 92; Nep. Them. 7, 3; Liv. 2, 10, 4; 22, 60; 39, 19, 2:

    ei visam esse Junonem praedicere, ne id faceret,

    Cic. Div. 1, 24, 48; Liv. 10, 41:

    praedixit, ne destinatum iter peterent,

    Vell. 2, 82, 2; Tac. A. 13, 36; cf. in the abl. absol.:

    praedicto, ne in re publicā haberetur,

    id. ib. 16, 33.—With acc.:

    unum illud tibi... Praedicam,

    Verg. A. 3, 436; cf. with an obj.-clause:

    Mummius jussit praedici conducentibus, si eas (statuas) perdidissent, novas eos reddituros,

    Vell. 1, 13, 4; absol. of a physician, Curt. 3, 6, 3.—
    D.
    To proclaim, announce at an auction, etc. (cf. 1. praedico, I. A.):

    si in auctione praedictum est, ne, etc.,

    Gai. Inst. 4, 126.—Hence, praedictus, a, um, P. a., previously named, before mentioned, preceding:

    vicina praedictae sed amplior virtus est,

    Quint. 8, 3, 83:

    nomen,

    id. 9, 3, 66:

    posterior ex praedictis locus,

    id. 2, 4, 24; 10, 1, 74:

    simul pedes, eques, classis aput praedictum amnem convenere,

    Tac. A. 1, 60; Plin. 10, 23, 31, § 76.— praedictum, i, n.
    A.
    (Acc. to II. A.) A foretelling, prediction (class.;

    syn. praesagium): Chaldaeorum praedicta,

    Cic. Div. 2, 42, 89:

    astrologorum,

    id. ib. 2, 42, 88:

    vatum,

    id. Leg. 2, 12, 30; Verg. A. 4, 464:

    haruspicis,

    Suet. Oth. 6; Plin. 2, 7, 5, § 24:

    deorum,

    Val. Fl. 4, 460.—
    B.
    (Acc. to II. C.) An order, command (Livian):

    praedictum erat dictatoris ne quid absente eo rei gereret,

    Liv. 23, 19, 5.—
    C.
    An agreement, concert:

    velut ex praedicto,

    Liv. 33, 6, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > praedico

  • 19 praefanda

    prae-for, fātus, 1 (old imper. praefato, Cato, R. R. 134. 1:

    praefamino,

    id. ib. 141, 2; cf. Müll. ad Fest. p. 87, 10), v. dep. n. and a.
    I.
    In gen., to say or utter beforehand, to premise, preface:

    in parte operis mei licet mihi praefari, quod, etc.,

    Liv. 21, 1, 1; Col. 10, praef. 5; 12, 50, 7; Cels. 3, 1: praefatus, de summā se republicā acturum, having first announced by edict that, etc., Suet. Caes. 28:

    quae de deorum naturā praefati sumus, etc.,

    Cic. Univ. 10 fin.:

    cum praefatus fuero, quae, etc.,

    Col. 1 prooem. fin.; Gell. 9, 15, 4:

    sibi Asiam sufficere praefatus,

    Just. 11, 5, 5:

    arcana se et silenda afferre praefatus,

    Curt. 6, 7, 3:

    is cum praefatus esset, scire, etc.,

    id. 7, 4, 9; Liv. 43, 7, 7.—
    II.
    Esp.
    A.
    In a relig. sense, to utter a preliminary prayer, to address in prayer beforehand:

    majores nostri omnibus rebus agendis Quod bonum, faustum, felix fortunatumque esset, praefabantur,

    Cic. Div. 1, 45, 102:

    pontifice maximo praefante carmen,

    Liv. 5, 41, 3: decemviri carminibus (abl.) praefarentur, should say beforehand ( = praeirent), id. 22, 1, 16 (v. Weissenb. ad h. l.): priusquam hasce fruges condantur... ture, vino Jano, Jovi, Junoni praefato, offering wine and incense, say a prayer to Janus, etc., Cato, R. R. 134, 1.—With the obj.-acc. of the deity:

    Janum Jovemque vino praefamino,

    id. ib. 141, 2:

    divos,

    Verg. A. 11, 301.—
    B.
    Si dicimus, Ille patrem strangulavit, honorem non praefamur:

    sin de Aureliā aliquid aut Lolliā, honos praefandus est,

    we do not preface it by saying, with permission, with respect be it spoken, Cic. Fam. 9, 22, 4:

    veniam,

    to ask leave before speaking, App. M. 1 init.; id. Flor. init.
    C.
    To name or cite beforehand: Aristoteles, quem in iis magnā secuturus ex parte praefandum reor, to mention or name as an authority in advance, Plin. 8, 16, 17, § 43.—
    III.
    To foretell, predict, prophesy (very rare), Cat. 64, 383.—Hence,
    A.
    praefātus, a, um, in pass. signif., mentioned or stated before (post-class.):

    condemnatus ex praefatis causis,

    Dig. 20, 4, 12:

    jura,

    ib. 10, 3, 19: sic etiam nostro praefatus habebere libro, named at the beginning, Aus. praef. 2 fin.:

    sine honoribus praefatis appellare aliquid,

    without saying, By your leave, Arn. 5, 176:

    vir praefatā reverentiā nominandus,

    Vop. Aur. 1.—Hence, subst.: praefātum, i, n., for praefatio, a preface:

    praefato opus est,

    Symm. Ep. 6, 3.—
    B.
    praefandus, a, um, P. a., for which must be asked permission or indulgence; that requires apology:

    praefandi umoris e corpore effluvium,

    Plin. 7, 51, 52, § 171.—Hence, subst.: praefanda, ōrum, n., foul expressions:

    in praefanda videmur incidere,

    Quint. 8, 3, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > praefanda

  • 20 praefor

    prae-for, fātus, 1 (old imper. praefato, Cato, R. R. 134. 1:

    praefamino,

    id. ib. 141, 2; cf. Müll. ad Fest. p. 87, 10), v. dep. n. and a.
    I.
    In gen., to say or utter beforehand, to premise, preface:

    in parte operis mei licet mihi praefari, quod, etc.,

    Liv. 21, 1, 1; Col. 10, praef. 5; 12, 50, 7; Cels. 3, 1: praefatus, de summā se republicā acturum, having first announced by edict that, etc., Suet. Caes. 28:

    quae de deorum naturā praefati sumus, etc.,

    Cic. Univ. 10 fin.:

    cum praefatus fuero, quae, etc.,

    Col. 1 prooem. fin.; Gell. 9, 15, 4:

    sibi Asiam sufficere praefatus,

    Just. 11, 5, 5:

    arcana se et silenda afferre praefatus,

    Curt. 6, 7, 3:

    is cum praefatus esset, scire, etc.,

    id. 7, 4, 9; Liv. 43, 7, 7.—
    II.
    Esp.
    A.
    In a relig. sense, to utter a preliminary prayer, to address in prayer beforehand:

    majores nostri omnibus rebus agendis Quod bonum, faustum, felix fortunatumque esset, praefabantur,

    Cic. Div. 1, 45, 102:

    pontifice maximo praefante carmen,

    Liv. 5, 41, 3: decemviri carminibus (abl.) praefarentur, should say beforehand ( = praeirent), id. 22, 1, 16 (v. Weissenb. ad h. l.): priusquam hasce fruges condantur... ture, vino Jano, Jovi, Junoni praefato, offering wine and incense, say a prayer to Janus, etc., Cato, R. R. 134, 1.—With the obj.-acc. of the deity:

    Janum Jovemque vino praefamino,

    id. ib. 141, 2:

    divos,

    Verg. A. 11, 301.—
    B.
    Si dicimus, Ille patrem strangulavit, honorem non praefamur:

    sin de Aureliā aliquid aut Lolliā, honos praefandus est,

    we do not preface it by saying, with permission, with respect be it spoken, Cic. Fam. 9, 22, 4:

    veniam,

    to ask leave before speaking, App. M. 1 init.; id. Flor. init.
    C.
    To name or cite beforehand: Aristoteles, quem in iis magnā secuturus ex parte praefandum reor, to mention or name as an authority in advance, Plin. 8, 16, 17, § 43.—
    III.
    To foretell, predict, prophesy (very rare), Cat. 64, 383.—Hence,
    A.
    praefātus, a, um, in pass. signif., mentioned or stated before (post-class.):

    condemnatus ex praefatis causis,

    Dig. 20, 4, 12:

    jura,

    ib. 10, 3, 19: sic etiam nostro praefatus habebere libro, named at the beginning, Aus. praef. 2 fin.:

    sine honoribus praefatis appellare aliquid,

    without saying, By your leave, Arn. 5, 176:

    vir praefatā reverentiā nominandus,

    Vop. Aur. 1.—Hence, subst.: praefātum, i, n., for praefatio, a preface:

    praefato opus est,

    Symm. Ep. 6, 3.—
    B.
    praefandus, a, um, P. a., for which must be asked permission or indulgence; that requires apology:

    praefandi umoris e corpore effluvium,

    Plin. 7, 51, 52, § 171.—Hence, subst.: praefanda, ōrum, n., foul expressions:

    in praefanda videmur incidere,

    Quint. 8, 3, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > praefor

См. также в других словарях:

  • Premise — Pre*mise , v. t. [imp. & p. p. {Premised}; p. pr. & vb. n. {Premising}.] [From L. praemissus, p. p., or E. premise, n. See {Premise}, n.] 1. To send before the time, or beforehand; hence, to cause to be before something else; to employ previously …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Premise (disambiguation) — Premise (from the Latin praemissa propositio , meaning placed in front ) can refer to:* Premise, a claim that is a reason for, or an objection against, some other claim as part of an argument * Premises, land and buildings together considered as… …   Wikipedia

  • Premise — Pre*mise , v. i. To make a premise; to set forth something as a premise. Swift. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • premise — index assume (suppose), assumption (supposition), basis, foundation (basis), generalization, ground …   Law dictionary

  • premise — premise, premiss A premiss (usually pronounced prem is) or (rarely) premise is a previous statement from which another is inferred; the plural is premisses or premises. In the plural, premises also means ‘a house or building with its grounds’. As …   Modern English usage

  • premise — [prem′is; ] for v., chiefly Brit [ pri mīz′] n. [ME premisse < ML praemissa < L praemissus, pp. of praemittere, to send before < prae , before + mittere, to send: see PRE & MISSION] 1. a) a previous statement or assertion that serves as… …   English World dictionary

  • premise# — premise n postulate, posit, presupposition, presumption, assumption (see under PRESUPPOSE) Analogous words: ground, *reason: proposition, *proposal premise vb postulate, posit, *presuppose, presume, assume …   New Dictionary of Synonyms

  • premise — [n] hypothesis, argument apriorism, assertion, assumption, basis, evidence, ground, posit, postulate, postulation, presumption, presupposition, proof, proposition, supposition, thesis; concepts 529,689 Ant. fact, reality, truth premise [v]… …   New thesaurus

  • premise — ► NOUN (Brit. also premiss) 1) Logic a previous statement from which another is inferred. 2) an underlying assumption. ► VERB (premise on/upon) ▪ base (an argument, theory, etc.) on. ORIGIN Old French premisse, from Latin. praemissa propositio… …   English terms dictionary

  • Premise — Prem ise, n.; pl. {Premises}. [Written also, less properly, {premiss}.] [F. pr[ e]misse, fr. L. praemissus, p. p. of praemittere to send before; prae before + mittere to send. See {Mission}.] 1. A proposition antecedently supposed or proved;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • prémise — ● prémise nom féminin (de pré mise en train) Ensemble d opérations de contrôle et de mise au point sur la forme typographique avant son calage …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»